Kazakistan Cumhuriyeti başkanlık sistemiyle yönetilen üniter bir devlettir. Kazakistan Anayasasına göre insanı, onun yaşamını, hak ve özgürlüklerini ülkenin yüce değerleri olarak tanıyan demokratik, laik, hukuksal ve sosyal bir devlettir.
Kazakistan 16 Aralık 1991'de bağımsızlığını kazanmıştır. Ülkenin başkenti Astana'dır. Kazak dili Kazakistan'ın resmi dilidir. Rus dili etnik gruplar arası iletişim dili statüsüne sahiptir. Kazakistan'da kullanılan para birimi tenge'dir.
Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, ülkenin iç ve dış politikasının ana yönlerini belirleyen ve Kazakistan'ı uluslararası alanda temsil eden, devletin başı, en yüksek siyasi yetkilidir. Cumhurbaşkanı, milli birlik ve devlet iktidarının, Anayasa'nın dokunulmazlığının, birey ve vatandaşın hak ve özgürlüklerinin sembolü ve garantörüdür.
Hükümet, yürütme yetkilerini uygular, yürütme organları sistemine başkanlık eder ve bunların faaliyetlerini denetler.
Kazakistan Cumhuriyeti Parlamentosu yasama işlevlerini yerine getirir ve daimi olarak hareket eden iki Meclisten oluşur: Senato ve Meclis.
Senato, ülkenin her bölgesini, ulusal öneme sahip şehirleri ve Kazakistan'ın başkentini temsil eden ikişer milletvekilinden oluşur. Senatonun on milletvekili Cumhurbaşkanı tarafından atanır, bunlardan beşi Kazakistan Halk Meclisinin teklifiyle atanır.
Meclis 98 milletvekilinden oluşuyor. Senato milletvekillerinin görev süresi altı yıldır; Meclis milletvekillerinin görev süresi beş yıldır.
Ülke 17 idari bölgeye ayrılmıştır ve ulusal öneme sahip 3 şehre sahiptir.
Kazakistan'ın nüfusu 19,76 milyonu aşıyor. Toplumun etnik yapısı 2009 nüfus sayımına göre şu şekildedir: Kazaklar - %63,07, Ruslar - %23,7, Özbekler - %2,85, Ukraynalılar - %2,08, Uygurlar - %1,4, Tatarlar - 1,28 %, Almanlar - %1,11 diğer - %4,51.
2.724 milyon kilometrekarelik bir alanı kaplayan ülke, dünyanın dokuzuncu en büyük toprak alanına sahip. Kuzeyde ve batıda Rusya (7.591 km), doğuda Çin (1.783 km), Kırgızistan (1.242 km), güneyde Özbekistan (2.351 km) ve Türkmenistan (426 km) ile sınır komşusudur. . Kazakistan'ın diğer devletlerle olan kara sınırının toplam uzunluğu 13.200 km'dir.
Kazakistan dünyadaki en büyük kara sınırına sahip ülkedir. Ülkenin büyük bölümünde çöller (%44) ve yarı çöller (%14) bulunmaktadır. Bozkırlar Kazakistan topraklarının %26'sını kaplar, ormanlar ise yalnızca %5,5'ini. Ülkede 8.500 nehir bulunmaktadır. Hazar Denizi'nin kuzeydoğu kısmı ülkenin bir parçasıdır. Aral Denizi Kazakistan ve Özbekistan arasında bölünmüştür. Kazakistan'da aralarında Balkhash, Zaisan ve Alakol'un da bulunduğu irili ufaklı 48.000 göl bulunmaktadır. Ülkenin okyanuslara uzaklığı ülkenin karasal iklimini belirlemektedir.
Ülkede tahmini maliyetinin on trilyonlarca dolar olduğu söylenen 5.000'den fazla maden kaynağı yatağı bulunuyor. Ülke, keşfedilen çinko, tungsten ve barit rezervlerinde dünyada birinci, gümüş, kurşun ve kromitlerde ikinci, bakır ve floritte üçüncü, molibdende dördüncü ve altın konusunda altıncı sırada yer alıyor.
Kazakistan ayrıca önemli petrol ve gaz kaynaklarına sahiptir ve çoğu batı bölgelerde bulunan kanıtlanmış petrol rezervleri açısından dünyada 9. sırada yer almaktadır. Ayrıca ülkenin uranyum ve kömür yatakları sırasıyla dünyanın 2. ve 8. büyük yataklarıdır.
Kazakistan dünyanın ilk on tahıl ihracatçısı arasında yer alıyor ve un ihracatında da liderlerden biri. Ülkenin kuzeyindeki ekilebilir arazilerin yaklaşık %70'i tahıl ve endüstriyel ürünler (buğday, arpa, darı) tarafından işgal edilmektedir. Ülkenin güneyinde pirinç, pamuk ve tütün yetiştirilmektedir. Kazakistan aynı zamanda bahçeleri, üzüm bağları ve kavunlarıyla da ünlüdür. Hayvancılık, ülkede tarımın önde gelen diğer bir alanıdır.
1991'deki bağımsızlıktan bu yana kişi başına düşen GSYİH 20 kat arttı; 700 ABD Dolarından 14.000 ABD Dolarına çıktı. İngiliz uzmanlara göre 21. yüzyılın ilk on yılının en dinamik ekonomileri arasında yer alan 25 ekonomi arasında Kazakistan, Çin ve Katar'ın ardından üçüncü sırada yer alıyor. Dünya Bankası'na göre ülke, ortalamanın üzerinde gelire sahip ülkeler grubuna katıldı.
Bağımsızlık yılları boyunca Kazakistan, Orta Asya'daki toplam yabancı yatırım hacminin yaklaşık %70'ini oluşturan 200 milyar ABD doları tutarında yabancı yatırım çekmiştir. Haziran 2015'in başında ülkenin döviz rezervleri yaklaşık 98 milyar ABD doları tutarında olup, bunun 69 milyar ABD dolarından fazlası Ulusal Fonun bir parçasıdır.
Dünya Bankası ve IFC'nin İş Yapma Kolaylığı 2014 araştırmasında Kazakistan 50. sırada yer aldı. Uluslararası Yönetim Geliştirme Enstitüsü'nün (IMD) 2015 yılındaki küresel rekabetçilik sıralamasında ülke, İspanya, Türkiye, İtalya ve diğer birçok ülkenin önünde 34. sırada yer aldı.
Kazakistan, tahılın yanı sıra madencilik ürünleri, yakıt, enerji, metalurji ve kimya endüstrisi ürünlerini de ihraç ediyor. Ülkenin ana ticaret ortakları Rusya, Çin, Avrupa ve BDT ülkeleridir.
Ekonomisini çeşitlendirmek amacıyla ülke, eski işletmelerin modernizasyonunu ve yenilerinin açılmasını öngören Hızlandırılmış Endüstriyel ve Yenilikçi Kalkınma Programını başarıyla uyguladı.
Şu anda Kazakistan, ülkenin iki kıta arasındaki en önemli köprü olarak tarihsel rolünün yeniden canlanmasını öngören "Yeni İpek Yolu" başlıklı büyük ölçekli bir projeyi hayata geçiriyor. Ayrıca ülkenin bölgenin en büyük iş ve transit merkezi haline getirilmesi de planlanıyor.
Aynı zamanda ülkede yeni okullar, meslek yüksekokulları ve üniversitelerin inşası, modern tıp klinikleri ve hastanelerin açılması, sosyal destek sisteminin iyileştirilmesi gibi geniş çaplı bir sosyal modernizasyon programı yürütülüyor.
Şu anda ülke 130 etnik gruba ev sahipliği yapıyor ve etnik gruplar arası ilişkilerin uyumlaştırılması konusunda başarılı bir şekilde işleyen bir danışma organına (Kazakistan Halk Meclisi) sahip. Astana'da düzenli olarak Dünya ve Geleneksel Din Liderleri Kongreleri düzenleniyor.
Orta Asya'nın lider ülkesi olan ülke, bölgedeki istikrara önemli katkı sağlıyor. Ülke, Aralık 2010'da Astana'da düzenlenen AGİT Zirvesi'nde Kazakistan'ın başkanlığının kanıtladığı gibi, küresel sahnede büyük ilerlemeler kaydetmiştir. Bir diğer önemli girişim, Asya, Asya ve Asya'da Etkileşim ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı'nın başlatılması olmuştur. AGİT'in benzeri. Kazakistan'ın İslam dünyasının önde gelen örgütü İslam İşbirliği Teşkilatı'nın başkanlığını yürüten faaliyetleri, uluslararası toplumdan olumlu tepkiler aldı. Ülke, küresel nükleer karşıtı hareketin köklü bir lideridir.
Kazakistan Avrasya Ekonomik Birliği'ne üye bir ülkedir.
Kazakistan'ın refahının temeli, ekonomisinin tüm sektörlerindeki istikrarlı büyüme, uluslararası tanınırlık ve siyasi istikrardır. Kazakistan geleceğe bakan, kültürünü, geleneklerini koruyan ve günümüzün dinamik dünyasında büyük yaratıcı potansiyelini başarıyla gerçekleştiren bir ülkedir.
Kaynak: Akorda.kz
